Elektrik-ʋuwo (EV) ɖea vi geɖe, tso ya siwo dona le eme dzi ɖeɖe kpɔtɔ dzi va ɖo ami ƒe asi dzi ɖeɖe kpɔtɔ dzi. Gake nyabiase ɖeka si fɔna ɖe te zi geɖee nye be ɖe duƒuƒu kpɔa ŋusẽ ɖe woƒe kilometa siwo wozɔna dzi hã. Ŋuɖoɖoa nye ẽ si ɖi hoo—alesi nèkua ʋu kabakabae ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe wò EV ƒe didime dzi vevie. Le nyati sia me la, míadzro dzɔdzɔmeŋutinunya si le megbe na duƒuƒu kple batri zazã me, duƒuƒu nyuitɔ kekeake na didiƒe si sɔ gbɔ wu, akpa si ʋukuku ƒe nɔnɔmewo wɔna, kple aɖaŋu nyui siwo woatsɔ akeke kilometawo ɖe enu, si me gɔmesese siwo tso xexeame ŋutɔŋutɔ zãlawo gbɔ hã le.
Dzɔdzɔmeŋutinunya si le megbe na duƒuƒu kple batri zazã .
Duƒuƒu kpɔa ŋusẽ ɖe EV ƒe ŋusẽzazã dzi tẽ. Ne èle du dzi la, ʋua hea ŋusẽ geɖe tso batri la me be wòaɖu tsitretsitsi dzi eye wòalé sesẽme ɖe te. Le duƒuƒu sesẽ me la, ya ƒe ŋusẽ ƒe hehe—ŋusẽ si tsi tre ɖe ʋua ƒe ʋuʋu ŋu—dzina ɖe edzi ŋutɔ. Le kpɔɖeŋu me, ʋukuku le 120 km/h me bia ŋusẽ geɖe wu ʋukuku le 60 km/h, si wɔnɛ be batri ƒe vɔvɔ kabakaba.
Nusitae le dzɔdzɔmeŋusẽŋununya ƒe sewo me: ŋusẽzazã dzina ɖe edzi le duƒuƒu ƒe dzogoe ene me, si fia be duƒuƒu ƒe dzidziɖedzi sue aɖe gɔ̃ hã nana be woadzi ɖe edzi ŋutɔ le hehe me. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, ele be mɔ̃a nawɔ dɔ sesĩe wu be wòalé duƒuƒu si de ŋgɔ wu ɖe te, si wɔnɛ be batri la tea ɖeɖi ame ŋu geɖe wu.
Duƒuƒu nyuitɔ kekeake na didime si sɔ gbɔ wu .
Duƒuƒu nyuitɔ kekeake si woatsɔ awɔ elektrikŋusẽ ƒe didime si sɔ gbɔ wu le elektrik-ʋu (EV) me la nyanya bia be woada asɔ le ŋusẽzazã kple mɔzɔzɔ nyuie me. EV akpa gãtɔ ɖoa dɔwɔwɔ nyuie ƒe kɔkɔƒe le duƒuƒu si sɔ gbɔ me, zi geɖe la, anɔ abe 50–70 km/h (31–43 mph). Range sia ɖe 'sweet spot' si me ya ƒe ŋusẽ ƒe ʋuʋu ƒe ŋusẽkpɔɖeamedzi le sue, eye batri zazã gakpɔtɔ li la fia. Ne duƒuƒu le dzidzim ɖe edzi wu afisi wòle alea ɖo la, ŋusẽ zazã dzina ɖe edzi le mɔ si mesɔ o nu le ya ƒe tsitretsitsi geɖe wu ta.
Le mɔ gãwo dzi la, ʋukuku le duƒuƒu si wu 100–110 km/h (62–68 mph) ate ŋu aɖe dometsotso dzi akpɔtɔ ŋutɔ—va ɖo 30–40%. Esia le alea elabena ya ƒe ŋusẽ ƒe hehe dzina ɖe edzi ne duƒuƒu ƒe dzogoe ene me. Le kpɔɖeŋu me, ʋukuku le 120 km/h (75 mph) ateŋu aɖe dometsotso dzi akpɔtɔ 15–25% ne wotsɔe sɔ kple ʋukuku le 90 km/h (56 mph). Be woaɖe nusiwo bu sia dzi akpɔtɔ la, ʋukula aɖewo zãa Adaptive Cruise Control, si kpena ɖe eŋu be wòalé duƒuƒu sesĩe me ɖe asi, eye wòƒoa asa na ablaɖeɖe si mehiã o si ate ŋu ana batri la nado le eme.
Eme Elektrik-ʋu siwo ƒe duƒuƒu le sue (LSEV) , siwo wowɔ na dugã me zazã, dɔwɔwɔ nyuie ƒe kɔkɔƒewo le duƒuƒu si bɔbɔ wu gɔ̃ hã me—anɔ abe 25–45 km/h (15–28 mph). Menye mɔ gãwoe wowɔ na ʋu siawo o, eyata ne wole du dzi blewuu, siwo li ke la, wokpɔa egbɔ be woƒe didime sɔ nyuie wu. Mɔ̃a ƒe dɔwɔwɔ dzi ɖe kpɔtɔ kple duƒuƒu ƒe ŋutete si seɖoƒe li na la na LSEV-wo te ŋu xɔa kilometa geɖe wu le agba ɖesiaɖe me, si wɔe be wosɔ nyuie na dugã me mɔzɔzɔ kpuiwo.
Menye ŋusẽzazã koe duƒuƒu nye o ke ekpɔa ŋusẽ ɖe batri ƒe dzoxɔxɔ hã dzi. Ʋukuku ɣesiaɣi le duƒuƒu sesĩe me ate ŋu ana batri la nado dzo, si ana fafamɔ̃ siwo hea ŋusẽ geɖe vɛ eye wòaɖe didime dzi akpɔtɔ geɖe wu. Dɔwɔwɔ sia dzena vevietɔ le mɔdodo gãwo dzi mɔzɔzɔ didiwo me evɔ womeɖea asi le wo ŋu enuenu o.
Ŋusẽ si ʋukuku ƒe nɔnɔmewo kpɔna ɖe range dzi .
Duƒuƒu ɖeɖe dzaa mefiaa kilometa si EV ƒe kilometawo o—ʋukuku le egodo ƒe nɔnɔmewo hã kpɔa ŋusẽ gã aɖe ɖe didiƒe dzi. Nɔnɔme siawo wɔa dɔ kple ʋua ƒe ɖoɖowo kple batri le mɔ siwo ate ŋu ana dɔwɔwɔ nanyo ɖe edzi alo aɖe dɔwɔwɔ dzi akpɔtɔ nu. Nu vevi aɖewoe nye esi:
1. Mɔdodo ƒe anyigba .
• Mɔ siwo dzi togbɛwo le la zãa ŋusẽ geɖe wu le tomemɔwo dzi, elabena mɔ̃a wɔa dɔ sesĩe wu be wòawɔ avu kple nuheŋusẽ. Le go bubu me la, ʋukuku yi togbɛ dzi ate ŋu axɔ ŋusẽ to brek si wogbugbɔna me, togbɔ be mesɔ gbɔ be wòaxe mɔ ɖe toa ƒe bublu nu bliboe o hã.
• Zi geɖe la, anyigba gbadzawo doa alɔ didime si nyo wu, vevietɔ ne wotsɔ wo kpe ɖe eco-ʋukuku ƒe mɔnuwo abe alesi wowɔa nu kabakaba madzudzɔmadzudzɔe ene ŋu.
2. Yame ƒe nɔnɔme kple dzoxɔxɔ .
• Vuvɔ si nu sẽ ŋutɔ ɖea batri ƒe dɔwɔwɔ nyuie dzi kpɔtɔna, elabena atikewo ƒe dɔwɔwɔ le lithium-ion batriwo me dzi ɖena kpɔtɔna. Tsɔ kpe ɖe eŋu la, dzoxɔxɔnamɔ̃wo biaa ŋusẽ geɖe wu be woatsɔ ado dzo na ʋua me kple batri la. Le nɔnɔme mawo me la, ʋukulawo ate ŋu aɖo ʋua ƒe nɔnɔme ɖi do ŋgɔ esime ʋua gakpɔtɔ le agba xɔm be wòaɖe agbaa dzi akpɔtɔ le ʋua kuku me.
• Yame ƒe dzoxɔxɔ hã kpɔa ŋusẽ ɖe didiƒe to yaƒoƒomɔ̃wo dzi zizi be wòayi edzi anɔ du dzi, si ana ŋusẽzazã nadzi ɖe edzi. EV aɖewo naa ECO ƒe nɔnɔme siwo xea mɔ na HVAC ƒe ŋusẽ be woakeke kilometa ƒe didime ɖe enu.
3. Dua kple Mɔ Gã Ʋukuku .
• Le dugã me ʋukuku me la, ʋutɔɖoƒewo kple gɔmedzedze enuenu ɖea mɔ na brek si wogbugbɔna xɔa ŋusẽ la be wòagbugbɔ ŋusẽ axɔ, si wɔe be dugãwo me nɔnɔmewo wɔa dɔ nyuie nukutɔe na EV-wo togbɔ be ʋuwo ƒe tɔtrɔ yi teƒe bubuwo hã le eme hã.
• Le mɔ gãwo dzi la, ʋukuku sesĩe madzudzɔmadzudzɔe ɖea brek ƒe mɔnukpɔkpɔwo dzi kpɔtɔna, si wɔnɛ be batri ƒe vɔvɔ kabakaba. Le ʋukulawo ƒe mɔzɔzɔ didiwo gome la, ne woɖe blewu va ɖo 80–90 km/h (50–56 mph) la, ate ŋu ana dɔwɔwɔ nyuie nanyo ɖe edzi evɔ womadzi mɔzɔzɔ ƒe ɣeyiɣi ɖe edzi vevie o.
4. Ya kple ya ƒe tsitretsitsi .
• Tagbɔ ƒe yaƒoƒo dzia ya ƒe ŋusẽ ɖe edzi, si zinɛ ɖe mɔ̃a dzi be wòawɔ dɔ sesĩe wu. Yaƒoƒo siwo wotsɔna ƒoa yae ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe didiƒe hã dzi to malikenyenye dodo ɖe ŋgɔ me, si abia be woatrɔ asi le duƒuƒu ŋu ɣesiaɣi. To vovo na ema la, asikewo ƒe yagbɔgbɔ dzi ɖena kpɔtɔna, si kpena ɖe ame ŋu be ŋusẽ nanɔ eŋu.
5. Ʋuwo ƒe zɔzɔ kple mɔdodowo ƒe nyonyome .
• Ʋuɖoɖo si me wotɔa te ɖo ate ŋu aɖe dometsotso dzi akpɔtɔ ne womewɔ brek si wogbugbɔna wɔa dɔe ŋudɔ bliboe o. Mɔdodowo ƒe akpa siwo mele nyuie o, abe ɖiƒoƒo alo kpe gbadzɛwo ene, dzia ʋuʋu ɖe edzi, eye woɖea batri la kabakaba wu asphalt si le gbadzaa.
Nu siawo siwo tso gota gɔmesese kpena ɖe ʋukulawo ŋu wowɔa ɖoɖo ɖe mɔ siwo dzi woato awɔ dɔ nyuie wu ŋu. Le kpɔɖeŋu me, mɔ siwo le gbadzaa wu tiatia, ʋukuku le yame ƒe nɔnɔme si sɔ me, kple alesi woaƒo asa na teƒe siwo ʋuwo sɔa gbɔ ɖo ate ŋu ana EV kple LSEV siwo wozãna ɖaa siaa ƒe hatsotso bliboa nanyo ɖe edzi ŋutɔ.
Nu bubu siwo kpɔa ŋusẽ ɖe kilometawo dzi .
Nu geɖe siwo gbɔ duƒuƒu ŋu ate ŋu akpɔ ŋusẽ ɖe EV ƒe dɔwɔwɔ nyuie dzi:
1. Taya ƒe nyaƒoɖeamenu: Taya siwo me mekɔ tututu o dzia ʋu ƒe sisi ɖe edzi, si zinɛ ɖe batri la dzi be wòawɔ dɔ sesĩe wu. Nyaƒoɖeamenu nyuitɔ kekeake me léle ɖe asi nana afisi woate ŋu aɖoe le la nyona ɖe edzi.
2. Kpekpeme ƒe agba: Agba kpekpewo tsɔtsɔ kpena ɖe mɔ̃a ŋu eye wòɖea kilometawo dzi kpɔtɔna.
3. Kpekpeɖeŋunamɔ̃wo zazã: Yameʋuʋu, dzoxɔxɔ, alo nyatakakamɔ̃wo ʋuʋu ɖea batri la me kabakaba. seɖoƒe ɖoɖo na wo zazã le mɔzɔzɔ didiwo me ate ŋu akeke ɖe enu.
Nu siawo te gbe ɖe ʋuwo dzi kpɔkpɔ kple ʋukuku ƒe nɔnɔmewo ƒe vevienyenye dzi le EV ƒe dɔwɔwɔ nyuie wu me.
Eco-driving techniques be woatsɔ ana range nanyo ɖe edzi .
Eco-driving ƒe nuwɔnawo wɔwɔ ate ŋu ana kilometawo ƒe agbɔsɔsɔme nanyo ɖe edzi ŋutɔ. Mɔnu nyui aɖewo siwo wozãnae nye esi:
• ablaɖeɖe kple brek ƒe duƒuƒu nyuie: Ƒo asa na duƒuƒu kpata kple brek sesẽ be nàkpɔ ŋusẽ ta.
• Zã ƒudzimɔzɔzɔ: Le mɔ gbadzawo dzi la, ƒudzimɔzɔzɔ ƒe mɔ̃ kpena ɖe ame ŋu be wòalé duƒuƒu si meʋãna o ɖe te, si ɖea elektrikŋusẽ zazã si mehiã o dzi kpɔtɔna.
• Regenerative braking: Zã nɔnɔme sia nàtsɔ axɔ ŋusẽ le ɣeyiɣi si me wole ʋu kum dzi ɖeɖe kpɔtɔ me, vevietɔ le dugã me ʋukuku me.
• Do ŋgɔ na ʋua ƒe xɔdɔme: Na ʋua nafa alo ado dzoe esime wogade eme kokoko, si ɖea batri ƒe agba dzi kpɔtɔna le mɔzɔzɔa me.
Mɔnu siawo sɔ kple xexemenunya si nye eco-driving si nye mɔ̃ siwo me woɖea mɔ ɖe mɔdodowo ƒe nɔnɔme ŋu le kple ʋukuku do ŋgɔ be woaɖe batri ƒe sisi dzi akpɔtɔ.
Nutoa me gɔmesesewo kple xexeame ŋutɔŋutɔ ŋuti nyatakakawo .
EV ʋukulawo dometɔ geɖe gblɔa woƒe nuteƒekpɔkpɔwo le Internet dzi nyamedzroƒewo, eye wonaa gɔmesese veviwo le alesi duƒuƒu ƒe didime kpɔa ŋusẽ ɖe ame dzii ŋu. Le ezãlawo ƒe nyatakakawo nu la, ʋukuku le duƒuƒu sesĩe si nye 80-90 km/h le mɔ gãwo dzi da sɔ nyuie le dɔwɔwɔ nyuie kple mɔzɔzɔ ƒe ɣeyiɣi dome. To vovo na ema la, zi geɖe la, ʋukuku ɣesiaɣi si wu 120 km/h nana be woate ŋu adzi ɖe edzi ŋutɔ, si bia be woagbugbɔ axɔe enuenu wu.
Ʋukulawo dometɔ aɖewo zãa mɔzɔzɔ-ɖoɖowɔɖi ƒe dɔwɔɖoɖowo hã tsɔ dia ʋuɖoƒe siwo le woƒe mɔwo dzi, si wɔnɛ be womegawua wo gbeɖe o. Dɔwɔnu siawo kpena ɖe LSEV kple ʋukulawo ŋu ŋutɔ be woawɔ ɖoɖo ɖe mɔzɔzɔ didiwo ŋu.
Nyanuwuwuw
Kpuie ko la, duƒuƒu wɔa akpa vevi aɖe le elektrik-ʋu ƒe kilometa siwo wòzɔna la nyanya me. Ʋukuku le duƒuƒu si sɔ me nana dɔwɔwɔ nyuie dzina ɖe edzi, gake duƒuƒu si gbɔ eme dzi ɖena kpɔtɔna ŋutɔ le ŋusẽ ƒe didi si dzi ɖe edzi ta. Gake menye duƒuƒu koe nye nusi gbɔ wòtso o—anyigba ƒe nɔnɔme, yame ƒe nɔnɔme, taya ƒe ʋuʋu, kple ʋukuku ƒe nɔnɔmewo hã kpɔa ŋusẽ ɖe batri zazã dzi. To eco-driving nuwɔnawo wɔwɔ kple nusɔsrɔ̃ tso xexeame ŋutɔŋutɔ ƒe nuteƒekpɔkpɔwo me la, EV ʋukulawo ate ŋu akeke woƒe didime ɖe enu eye woase vivi na sɔdola si le bɔbɔe wu, si wɔa dɔ nyuie wu.
Eɖanye elektrik-ʋu si zɔna kabakaba o ye nèle ʋu kum le mɔzɔzɔ kpuiwo me alo EV si didi tso afima gbɔ le mɔ gã dzi o, ƒomedodo si le duƒuƒu kple ŋusẽzazã dome gɔmesese le vevie be woatsɔ awɔ kilometawoe wòanyo wu.
