Tanihi Mimovha ya gezi (EV) yi ya emahlweni yi kuma ndhuma, vachayeri vo tala va tivutisa leswaku rivilo ro chayela ri khumba njhani ku tirha kahle. Eka timovha ta ndhavuko leti tirhisaka gasi, ku chayela egondzweni lerikulu swi tala ku tirhisa mafurha hi ndlela leyinene, kambe timovha ta gezi ti tirha ehansi ka misinya ya milawu yo hambana-hambana. Xihloko lexi xi lavisisa loko ti-EV ti tirha kahle eka rivilo ra le hansi, swilo leswi khumbaka ku tirha kahle, na switsundzuxo leswi tirhaka ku kurisa mpfhuka wa movha wa wena wa gezi.
Ndlela leyi rivilo ri khumbaka ha yona ku tirha kahle ka EV .
Eka movha wun’wana na wun’wana, rivilo ri tlanga xiave lexikulu eka ku tirhisiwa ka eneji, kambe mbuyelo wu vonaka ngopfu eka timovha ta gezi hikwalaho ka ku titshega ka tona hi matimba ya betri. Loko rivilo ri ya ri kula, ku koka ka moya a ku ya ku humelela swinene. Hi rivilo lerikulu, movha wu fanele wu tirha hi matimba leswaku wu hlula ku lwisana ni moya, wu humesa betri hi ku hatlisa.
Kuhambana na sweswo, eka rivilo rale hansi, motor wudya matimba yatsongo kuva wu hlayisa ku famba hikuva kuna ku lwisana na aerodynamic kutsongo. Hambiswiritano, ku tirhisiwa ka eneji a swi titsheganga ntsena hi rivilo; Swilo swin’wana, swo tanihi ndlela leyi movha wu tisaka matimba ha yona, na swona swi nghena eka ntlangu. Ti motor ta gezi ti tirha kahle eka rivilo ro hambana hambana, kambe ti tirha kahle hi rivilo ro ringanela, leri nga cincekiki. Yima-na-ku-fambisa, hambi leswi yi nga hakeriki xibalo ngopfu hi tlhelo ra ku koka, ya ha tirhisa matimba hikwalaho ka ku hatlisa loku tshamaka ku ri kona.
Leswaku ha yini timovha ta gezi ti tirha kahle eka rivilo ra le hansi .
Mimovha ya gezi (EV) yi fikelela vukorhokeri bya le henhla eka . Rivilo ra le hansi hikwalaho ka swilo swo hlayanyana swa xithekiniki na swa matirhelo leswi fambelanaka na ku tirhisiwa ka eneji, ku nyikiwa ka gezi, na dizayini ya sisiteme. Hi rivilo ra le hansi, movha wu lava matimba matsongo leswaku wu fambisa movha, naswona matimba yo koka ma hunguteka swinene, leswi endlaka leswaku betri yi hela hi ku nonoka. A hi ngheneni swinene eka swivangelo leswi endlaka leswaku ku va ni vutshila lebyi engetelekeke:
1. Ku hunguteka ka ku koka ka moya wa aerodynamic .
Aerodynamic drag yi tlakuka hi xihatla hi rivilo. Emagondzweni lamakulu, timovha ta gezi ti fanele ti tirhisa matimba yo tala swinene leswaku ti hlula ku lwisana ni moya. Eka swiyimo swa ku chayela emadorobeni—laha rivilo hi ntolovelo ri nga ehansi ka 50 km/h (31 mph)—ku koka ku ri kutsongo, leswi endlaka leswaku movha wu tirha hi ndlela leyinene. Lexi i xivangelo lexikulu lexi endlaka leswaku timovha ta gezi ti tirha ku antswa eka ku chayela edorobeni ku tlula emagondzweni lamakulu.
2. Ku tirha kahle ka movha lowunene .
Ti motor ta gezi ti tirha kahle swinene loko ti famba hi rivilo ra le hansi kumbe ra le xikarhi, leri tiyeke. Rivilo rale henhla rilava ku hatlisa ka xihatla xikan’we na vuhumelerisi bya matimba lebyi nga cincekiki, leswi susumetaka motor ku tlula mpimo wa wona wa vukorhokeri lebyinene. Hi rivilo ra le hansi, ku koka ka gezi ku olovile naswona ku lawuriwa ku antswa, leswi endlaka leswaku ku va na thyaka ritsongo ra eneji. Ku engetela kwalaho, ku famba-famba loku yimaka ni ku famba, loku tolovelekeke emadorobeni, ku vuyeriwa eka vuswikoti bya timovha ta gezi byo tshama ti nga tirhi handle ko tirhisa eneji, ku hambana ni tinjhini to hisa ta le ndzeni.
3. Regenerative braking tani hi xihlohloteri xa nkoka xa vukorhokeri .
Mimovha ya gezi yi humelela eka timovha leti yimisiweke, hikwalaho ka ku buluka loku pfuxetaka. Eka timovha ta ndhavuko, matimba ya lahleka tanihi ku hisa loko ku buluka. Ku hambana ni sweswo, ti-EV ti hundzula matimba ya ku famba ka movha ma tlhelela eka matimba ya gezi, ma wu hlayisa eka betri. Tisisiteme to pfuxeta ti- braking ti tirha kahle hi rivilo ra le hansi, laha hakanyingi vachayeri va lavaka ku hunguta rivilo kumbe ku yima nkarhi na nkarhi. Hambi leswi ku buluka ka ku pfuxetiwa ku nga na mbuyelo lowu hungutaka eka rivilo ra le henhla, swi tirha swinene eka swiyimo swa ku chayela emadorobeni, leswi yaka emahlweni swi ndlandlamuxa vukorhokeri bya movha.
4. Switirhisiwa leswi tirhisaka eneji hi ndlela leyinene .
Hi rivilo ra le hansi, ku tirhisiwa ka switirhisiwa—ku fana ni ku pfaleriwa ka moya kumbe ku kufumeta—swi nga hungutiwa kumbe swi lawuriwa hi ndlela leyinene. Leswi swihambana na ku chayela egondzweni lerikulu, laha maendzo yo leha na mahiselo yale henhla switala ku lava matirhiselo ya switirhisiwa leswi yaka emahlweni, leswi khumbhaka ndzhawu hinkwayo. Ku engetela kwalaho, ti-EV to tala ti pfumelela ku tirhisiwa ka switirhisiwa ku lawuriwa hi ku tiyimela hi swoxe eka movha, leswi sivelaka ku tirhisiwa ka eneji loku nga lavekiki.
Swilo leswi khumbhaka ku tirha kahle eka rivilo ra le hansi .
Hambileswi ku chayela hi rivilo lerikulu swi nga tirhaka kahle, swilo swo hlayanyana swa ha swi kota ku kucetela ndlela leyi movha wa gezi wu tirhaka kahle ha yona eka swiyimo leswi. Ku twisisa swiaki leswi swi pfuna swichayachayani ku antswisa ku tirhisiwa ka mpfhuka na ku tirhisiwa ka eneji.
1. Swiyimo swa ndhawu na magondzo .
Hills na ti inclines swi engetela ntirho wa motor, hambi kuri eka rivilo rale hansi, leswi lavaka matimba yotala ku hlayisa momentum. Regenerative braking yi pfuneta ku vuyisa matimba yan’wana lawa eka ku rhelela, kambe ku khandziya ndzhawu leyi nga ni switsunga swi tirhisa matimba yo tala ku tlula ku chayela emagondzweni lama nga ni swiphepherhele. Ku engetela kwalaho, swiphemu leswi nga ni swiganga kumbe leswi nga ringaniki swi engetela ku lwisana ni ku rhendzeleka, leswi lavaka matimba yo tala leswaku ma fambisa movha hi ndlela leyinene.
2. Ku hisa ka betri ni maxelo .
Mahiselo ya tlanga xiave xa nkoka eka matirhelo ya betri. Tibetiri ta EV ti na vuxiyaxiya eka ku hisa lokukulu na xirhami, leswi nga khumbaka vukorhokeri bya tona. Eka mahiselo ya le hansi, tisele ta betri ti nga ha hlamuli ngopfu, ti hunguta vuswikoti na ku engetela ku tirhisiwa ka eneji, hambi ku ri eka rivilo ra le hansi. Leswi hi swona swi endlaka leswaku ti-EV to tala ti tirhisa tisisiteme ta vulawuri bya mahiselo ku lawula mahiselo ya betri, hambi leswi tisisiteme leti ti tlhelaka ti tirhisa matimba. Eka maxelo yo kufumela, ku nga ha laveka ku kufumela loku engetelekeke, leswi nga khumbaka ku tirha kahle loku yaka emahlweni.
3. Mahanyelo yo chayela na maendlelo ya mimovha .
Xitayili xo chayela xi na nkucetelo lowukulu eka ku tirhisiwa ka eneji. Ku hatlisa, ku hatlisa hakatsongotsongo na ku hunguta rivilo swi pfuneta ku hlayisa ku tirha kahle ka motor. Ku hambana ni sweswo, ku sungula ka xitshuketa ni ku chayela hi matimba swi lava ku buluka ka matimba loku hatlisaka ku humesa betri. Ku chayela edorobeni swi tlhela swi katsa ku yima nkarhi na nkarhi, kambe ku tirhisiwa hi ndlela leyinene ka ku buluka loku pfuxetaka swi nga hunguta ku lahlekeriwa hi eneji.
4. ndzhwalo wa movha na ntshikelelo wa thayere .
Ndzilo wa movha wu hoxa xandla eka ndlela leyi wu nga tirhaka ha yona hi ndlela leyinene. Ku rhwala mindzhwalo yo tika kumbe vakhandziyi swi engetela matimba lama lavekaka leswaku ma famba-famba, hambi ku ri eka rivilo ra le hansi. Xiyimo xa mathayere xi tlhela xi khumba ku tirha kahle—mathayere lama pfurhaka ka le hansi ma endla leswaku movha wu nga rhendzeleki lowu engetelekeke, leswi endlaka leswaku swi tika leswaku movha wu fambisa movha. Ku hlayisa nkarhi na nkarhi, ku fana ni ku kambela ntshikilelo wa mathayere ni ku hunguta ntiko lowu nga lavekiki, swi pfuna ku antswisa matirhelo.
5. Ku tirhisiwa ka tisisiteme to pfuneta .
Hambi ku ri eka rivilo ra le hansi, tisisiteme to karhi to pfuneta ti nga khumba vukorhokeri. Hi xikombiso, maendlelo yo lawula maxelo ma tirhisa matimba lamakulu, ngopfu-ngopfu loko maxelo ma nga ri mangani. Ti-EV to tala ti na tindlela to chayela eco leti sivelaka matimba lama tisiwaka eka mintirho leyi nga riki ya nkoka, ti rhangisa emahlweni ndhawu ya betri. Ku dyondza ndlela yo ringanisela matirhiselo ya sisiteme yo pfuneta na swilaveko swa eneji swi nga antswisa swinene vukorhokeri.
Switsundzuxo leswi tirhaka ku kurisa vukorhokeri bya EV eka rivilo ra le hansi .
Loko u lava ku tirhisa mali ya movha wa wena wa gezi hi ndlela leyinene, landzela switsundzuxo leswi leswi tirhaka swa ku chayela hi rivilo lerikulu:
1. Tirhisa ku buluka loku pfuxetaka: Titolovete ku bulusa ka ha ri ni nkarhi naswona u pfumelela fambiselo ro pfuxeta movha leswaku ri vuyisa matimba yo tala hilaha swi nga kotekaka hakona.
2. Languta matirhiselo ya switirhisiwa: Switirhisiwa swo fana na moya wo titimela, switulu leswi kufumelaka, na tisisiteme ta vuhungasi swi nga humesa betri. Tirhisa swivumbeko leswi hi vukheta, ngopfu-ngopfu eka maendzo yo leha.
3. Hlayisa ntshikelelo wa mathayere: Mathayere lama nga pfurhiki ngopfu ma engetela ku tiya ka ku rhendzeleka, leswi endlaka leswaku movha wu tirha hi matimba. Nkarhi na nkarhi kambela ni ku hlayisa ntshikilelo lowu faneleke wa mathayere.
4. Hlela tindlela leti tirhaka kahle: Tirhisa tisisiteme to fambisa swilo hi switsundzuxo swa tindlela leti nga onhiki ntumbuluko ku papalata ku va ni swirhendzevutana leswi nga ni swiganga kumbe tindhawu leti nga ni timovha to tala.
5. Papalata ku rhwala ngopfu movha: Ndzilo lowu engetelekeke wu lava matimba yo tala leswaku wu famba, hambi ku ri hi rivilo leri nonokaka, wu hunguta ku tirha kahle hinkwako ka movha.
Loko ku nga ha laveka rivilo lerikulu .
Hambileswi hi ntolovelo ku chayela hi rivilo lerikulu swi tirhaka kahle, ku ni minkarhi leyi rivilo lerikulu ri nga papalatekiki, ku fana ni hi nkarhi wa ku famba-famba egondzweni lerikulu. Eka swiyimo leswi, ku amukela mikhuva leyi nga onhiki ntumbuluko swa ha pfuna:
Cruise Control: Tirhisa cruise control ku hlayisa rivilo leri nga cinciki, ku papalata ku hatlisa loku nga lavekiki na ku buluka.
Xiyimo xa le mahlweni xa betri: Loko EV ya wena yi nyika betri pre-conditioning, yi tirhise ku kufumeta betri u nga si chayisa egondzweni lerikulu leswaku u ta tirha kahle.
Hlanganisa maendzo yo koma: loko swi koteka, hlanganisa maendzo yo tala yo koma eka riendzo rin’we. Ku sungula na ku yima nkarhi na nkarhi swi hunguta mpfhuka ku tlula ku chayela loku yaka emahlweni.
Mahetelelo
Mimovha ya gezi yi kombisa ku tirha kahle ka le henhla eka rivilo ra le hansi, ngopfungopfu eka tindhawu ta le madorobeni laha ku nga ta va na ku buluka ka matimba yo pfuxeta na swilaveko swa eneji ya le hansi. Hambiswiritano, swilo swofana na ndzhawu, mahiselo, na mikhuva yo chayela swinga khumba matirhelo hinkwawo. Hi ku amukela maendlelo ya ku chayela hi ku tirhisa swilo leswi hanyaka—ku fana ni ku buluka loku rhetaka, ku hlayisa ntshikilelo lowu faneleke wa mathayere ni ku hunguta ku tirhisiwa ka switirhisiwa—vachayeri va nga kurisa ku tirha kahle ka movha wa vona hi rivilo rihi na rihi. Hi ku pulana nyana na ku va na miehleketo, vini va mimovha ya gezi va nga tirhisa vutomi bya betri ya movha wa vona hi ndlela leyinene, ku nga khathariseki leswaku va famba-famba eswitarateni swa doroba kumbe va famba hi xikepe egondzweni lerikulu.
Xihloko lexi xi nyika ku twisisa loku heleleke ka vuxaka exikarhi ka rivilo na vukorhokeri eka timovha ta gezi, ku pfuna vahlayi ku teka swiboho leswi nga na vutivi mayelana na mikhuva ya vona yo chayela ku andlala mpfhuka na ku kurisa matirhelo.
