Konkolaattonni elektirikii (EV) baay’ee jaallatamaadha, garuu konkolaachiftoonni hedduun ni gaafata: Konkolaattonni kun osoo baatiriin hin dhufin hangam deemuu danda’u? Barreeffamni kun umurii maayilii konkolaataa elektirikii, wantoota umurii dheeraa baatirii irratti dhiibbaa geessisan, fi gorsa qabatamaa raawwii gaarii ta’e eeguuf qorata.
Umurii maayilii idilee konkolaataa elektirikii .
Giddu galeessaan, baatiriin EV kan qophaa’e yoo ta’u, maayilii 100,000 hanga 300,000 akka turu, akkaataa moodeelaafi oomishtootaa irratti hundaa’a. Maqaawwan akka Tesla, Nissan, fi Chevrolet wabii waggaa 8 ykn 100,000 kan uwwisu, namoota dafanii guddifataniif tasgabbii mirkaneessu ni dhiyeessu. Mootoroonni aadaa gaaziin hojjetan maayilii 150,000 booda suphaa guddaa kan barbaadan ta’uu danda’a, baatiriiwwan EV ammayyaa haala tilmaamamuu danda’uun gadi bu’uu danda’u, yeroon darbaa deemuun dandeettii suuta suuta dhabu.
Wantoota ijoo umurii maayilii irratti dhiibbaa geessisan .
Wantoota umurii maayilii konkolaataa elektirikii tokkoo irratti dhiibbaa geessisan hubachuun bitattootaa fi abbootii qabeenyaadhaaf murteessaadha. Teeknooloojii qofa bira darbee, EVn kee umurii isaa hangam akka ta’e murteessuu keessatti elementoonni naannoo fi amala gahee qabu.
1. Qabiyyee fi teeknooloojii baatirii .
?
• Baatiriiwwan haala jabaa: teeknooloojii abdachiisaa misooma jala jiru, kan umurii dheeraa fi uffannaa ittisuu fooyya’aa ta’e kenna.
2. Gad fageenya dhangala’aa (DOD) .
Baatirii tokko gadi fageenyaan (jechuunis, gara 0%) yoo gadhiistu, dhiphinni ni mudata. Oomishtoonni EV kaffaltii umurii dheeraa gaarii ta’eef %20 fi %80 gidduutti akka eeggatan gorsu.
3. Shaakala Chaarjii .
• Chaarjii saffisaa: Mijataa ta’us, ho’a garmalee kan maddisiisu yoo ta’u, kunis seelii baatirii irratti dhiibbaa kan kennudha.
• Garmalee chaarjii gochuu: hanga 100% chaarjii gochuun yeroo baay’ee miidhaa yeroo dheeraa fiduu danda’a, kunis dandeettii saffisaan hir’isa.
4. Haala qilleensaa .
• Haala qilleensaa qorraa: ho’i qorraa oomisha anniisaa hir’isa, yeroodhaaf daangaa daangessuu. Qorqorroo garmaleedhaaf yeroo dheeraaf saaxilamuun dandeettii dhaabbataa fiduu danda’a.
• Haala qilleensaa ho’aa: Ho’i keemikaalaan manca’uu saffisiisa, ga’umsa baatirii irratti dhiibbaa uumuu fi yeroon darbaa deemuun umurii maayilii hir’isa.
5. Akkaataa itti fayyadama fi amala konkolaachisummaa .
• Imala gabaabaa yeroo baay’ee: yeroo baay’ee, xixiqqoo ta’an, fageenya dheeraa konkolaachisuun wal bira qabamee yoo ilaalamu umurii baatirii gabaabsuu danda’a.
• Konkolaachisummaa cimaa: Saffisa cimaa fi furguggifamuu tasa anniisaa baay’ee nyaachuu fi baatirii irratti dhiibbaa hin barbaachifne fida.
6. Ulfaatina konkolaataa fi fe'umsa .
Fe’iinsi ulfaataa ta’e daangaa waliigalaa hir’isa. EVn imaltoota dabalataa ykn fe’umsa ulfaataa fe’an anniisaa saffisaan ni hir’isa, yoo yeroo baay’ee garmalee fe’ame umurii gabaabsa.
Baatiriin EV yoom akka diigamu akkamitti beekuu dandeenya .
Battery degradation akka tasaa hin ta'u. Mallattoolee ijoo ta’an kunooti:
• Fageenya hir’ate: Konkolaataan kee hanga kaffaltii tokkoon deemuun akka hin danda’amne hubachuu dandeessa.
• Frequency chaarjii dabaluu: Yoo yeroo baay’ee chaarjii gochuu of argatte, dandeettiin baatirii hir’achuu danda’a.
• Yeroo chaarjii dheeraa: Baatiriiwwan dullooman dandeettii guutuu argachuuf yeroo dheeraa fudhachuu danda’u, keessumaa chaarjiiwwan saffisaa irratti.
Gorsa umurii maayilii konkolaataa elektirikii keessanii dheeressuuf .
Umurii baatirii EV keessanii dheeressuu fi yeroon darbaa deemuun ga’umsa gaarii akka qabu karaaleen hedduudha.
1. Shaakala chaarjii ismaartii .
• Chaarjii manaa fayyadamuu: Halkan tokkoof saffisa sadarkaatiin chaarjii gochuun baatiriin uumamaan akka qabbanaa’u gargaara.
• Charging saffisaa daangessi: Imala dheeraadhaaf turtii saffisaa qusachuun ho’a walitti qabamuu hir’isuu.
• Daangaa chaarjii kaa’i: Softiweeriin konkolaataa keessanii fayyadamaa yoo ta’e malee chaarjii dhaabuu 80-90%.
2. Baatirii dursitee haal-duree .
• Baatirii ho’isi: Haala qilleensaa qabbanaawaa ta’e keessatti, oofuu dura baatirii ho’isuun, ga’umsa fooyyessi.
?
3. Konkolaachisaa gahumsaan .
• Bireekiin haaromsuu: Yeroo furguggifamtootaa fi fageenya dheeressuuf anniisaa deebisuuf amala kana fayyadami.
• Konkolaachisummaa cimaa irraa fagaachuu: Saffisa sirriifi furguggisuu anniisaa qusachuu fi uffannaa baatirii hir’isuu.
4. Dhiibbaa Gommaa gaarii ta'e eeguu .
Gommaawwan gadi hin buune rolling resistance baay’ee uumuun baatiriin dafee akka bahu taasisa. Gahumsa anniisaa fooyya’aa ta’eef yeroo hunda dhiibbaa gomma isaanii ilaaluu fi eeguu.
5. Fe'iinsa konkolaataa hir'isuu .
Ulfaatina hin barbaachifne kan akka bakka fooqii hin fayyadamne ykn meeshaalee ulfaatoo irraa balleessi. Fe’iinsi salphaan fayyadama anniisaa hir’isuun fageenya dheeressa.
6. Software haaromsuu .
Oomishtoonni konkolaataa yeroo baayyee fooyya'iinsa ga'umsa raawwii fi gahumsa baatirii fooyyessu gadhiisu. EVn keessan software isa haaraa akka hojjetu mirkaneessaa waan haaraa fayyadamuuf.
7. Konkolaataa sirnaan kuusuu .
Yoo EV kee yeroo dheeraaf hin fayyadamne ta’e, naannoo %50tti naannoo haala qilleensaatiin to’atamutti kuusuu. Kunis gadi fageenyaan akka hin baane kan godhu yoo ta’u, dhiibbaa baatirii irratti mul’atu hir’isa.
Barmaatileen kun umurii maayilii konkolaataa elektirikii keessanii dheeressuu qofa osoo hin taane gahumsa guyyaa guyyaa fooyyessuudhaan muuxannoo konkolaachisummaa fooyya’aa ta’e mirkaneessa. Kunuunsa sirrii ta’een, EV kee waggoota kurnan oliif mi’eeffachuu dandeessa, carraa bakka buusuu baatirii gatii guddaa baasu hir’isuu fi invastimantii kee akka gaariitti fayyadamuu dandeessa.
Konkolaattota gaaziin hojjetan waliin wal bira qabamee ilaalamuu .
Konkolaattonni gaaziin hojjetan suphaa sirrii ta’een maayilii 200,000 ol turuu kan danda’an ta’us, jijjiirama zayitaa yeroo baay’ee, tune-up, fi suphaa barbaadu. EVn kutaalee socho’an xiqqaa waan qabaniif baasii suphaa xiqqaa ta’e fida. Yeroo booda, baasii waliigalaa abbummaa EVSf gatii salphaa ta’uu danda’a, yoo baatiriin bakka buusuu waggaa 10-15 booda barbaachisaa ta’ellee.
Umuriin isaa faayidaa baatirii booda maaltu ta'a?
Baatiriin kana booda chaarjii gahaa yeroo hin qabaanne ammallee kaayyoo biraa tajaajiluu danda’a. Meeshaalee baatirii anniisaa manaa kuusuu ykn deebi’anii fayyadamuudhaaf kaayyoo itti fufiinsa qabu mirkaneessa. Oomishtoonni fi dhaabbileen deebi’anii fayyadaman hedduun balfa baatirii EV irraa xiqqeessuuf furmaata qopheessuu jalqabaniiru.
Goolaba
Umuriin maayilii konkolaataa elektirikii tokkoo baay’inaan teeknooloojii baatirii, amala konkolaachisummaa fi haala naannoo irratti hundaa’a. EVn irra caalaan isaanii salphaatti maayilii 100,000 kan caalan yoo ta’u, kalaqni gara fuula duraatti teeknooloojii baatirii keessatti daangaa kana daran dhiibuu danda’a. Gochaalee chaarjii gorfaman hordofuu fi konkolaataa sirnaan kunuunsuudhaan, konkolaachiftoonni konkolaataa isaanii hanga gara fuulduraatti dheeressuu danda’u.
Dhumarratti konkolaattonni elektirikii invastimantii yeroo dheeraa bakka bu’u, geejjibaa dhuunfaa qofa osoo hin taane egeree itti fufiinsa qabu keessattis. Sababa naannootiin EV tokko ilaaltanis ta'e baasii suphaa hir'isuuf, umurii maayilii konkolaattota elektirikii ammayyaa irraa eegamuun kan qophaa'e ta'uun isaa ifaadha.
